I. Bệnh Sương Mai (Mốc Sương) Trên Cây Ớt

Bệnh Sương Mai, còn được gọi là Bệnh Mốc Sương hoặc Héo Rũ do nấm, là một bệnh nguy hiểm tấn công mạnh vào mùa mưa ẩm, sương mù nhiều.

1.1. Tác nhân gây bệnh

Bệnh Sương Mai trên ớt chủ yếu do nấm giả (Oomycete) Phytophthora capsici gây ra. Loại nấm này tồn tại trong đất, có khả năng gây hại cho toàn bộ cây ớt, từ rễ đến thân, lá và quả.

1.2. Triệu chứng nhận biết

Bệnh Sương Mai tấn công rễ và cổ rễ trước, sau đó lan lên các bộ phận khác, gây hại nặng nề nhất trong giai đoạn ra hoa, đậu quả.

• Trên Rễ và Cổ Rễ: Vết bệnh màu nâu đậm, úng nước, làm vỏ rễ bị thối. Rễ bị ức chế phát triển, cây con dễ bị cháy ngọn hoặc chết rạp. Cây lớn bị héo rũ đột ngột do rễ không hút được nước.
• Trên Lá: Vết bệnh ban đầu là đốm nhỏ màu xanh đậm, sau đó phát triển vô định hình, khô dần và chuyển sang màu nâu nhạt.
• Trên Quả: Xuất hiện các đốm màu xanh lục, hơi ướt, lan rộng bao phủ cả trái. Trái bị thối mềm, nhăn nheo và teo tóp. Trong điều kiện ẩm độ cao, dễ quan sát thấy lớp nấm mỏng màu trắng như sợi tơ (bào tử nấm) trên vết bệnh.

1.3. Giải pháp phòng trị hóa học

Sử dụng các loại thuốc có hoạt chất đặc trị nấm Phytophthora như:

• Các gốc Metalaxyl kết hợp với Mancozeb.
• Các hoạt chất thuộc nhóm Arylaxylamide hoặc Phosphonate.

II. Bệnh Thán Thư (Đốm Mắt Cua) Trên Cây Ớt

Bệnh Thán Thư là "hung thần" gây thối trái ớt hàng loạt, đặc biệt vào giai đoạn thu hoạch trong mùa mưa.

2.1. Tác nhân gây bệnh

Bệnh Thán Thư do nấm Colletotrichum spp. (thường là C. gloeosporioides hoặc C. capsici) gây ra. Nấm tồn tại trong tàn dư cây bệnh, hạt giống và đất, phát tán chủ yếu qua gió, mưa, và nước tưới. Bệnh phát triển mạnh nhất trong điều kiện nhiệt độ cao (28-30°C) và ẩm độ cao.

2.2. Triệu chứng nhận biết

Bệnh gây hại trên tất cả các bộ phận của cây, nhưng nghiêm trọng nhất là trên quả.

Trên Quả (Triệu chứng đặc trưng):

• Vết bệnh là những đốm nhỏ, hơi lõm xuống, hình tròn hoặc bầu dục, nhìn như "đốm mắt cua", hơi ướt.
• Vết bệnh lớn dần, chuyển màu nâu xám hoặc xám, có nhiều vòng đồng tâm.
• Bên trong vết bệnh thường xuất hiện những chấm nhỏ li ti màu đen (chính là ổ bào tử nấm). Quả bị thối, khô, teo lại và dễ rụng.

Trên Lá: Vết bệnh hình tròn hoặc không đều, thường nằm dọc theo gân lá, ban đầu nâu nhạt sau chuyển nâu đậm. Lá bị bệnh sẽ khô giòn, vàng và rụng sớm.

Trên Thân và Cành: Vết bệnh hình thoi, lõm, màu nâu sẫm, có ranh giới đen.

2.3. Giải pháp phòng trị hóa học

Sử dụng các loại thuốc có hoạt chất đặc trị nấm Colletotrichum như:

• Các gốc Azoxystrobin, Difenoconazole, Chlorothalonil.
• Phun thuốc vào giai đoạn quan trọng (trước ra hoa, sau đậu quả non) và lặp lại định kỳ trong mùa mưa.

III. Chiến Lược Phòng Trừ Tổng Hợp (IPM)

Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh. Bà con nên áp dụng các biện pháp tổng hợp sau:

Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom và tiêu hủy toàn bộ tàn dư cây bệnh sau mỗi vụ. Cày xới đất để phơi đất, loại bỏ mầm bệnh.

Chọn giống: Sử dụng hạt giống sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng hoặc giống kháng bệnh.

Mật độ và thông thoáng: Trồng cây với mật độ hợp lý, tỉa cành tạo tán để vườn luôn thông thoáng, giảm độ ẩm.

Tưới tiêu: Làm luống cao, đảm bảo thoát nước tốt, tránh để ruộng bị úng. Nên tưới nước đầy đủ vào gốc và tránh tưới lên tán lá vào buổi chiều tối.

Bón phân cân đối: Hạn chế bón thừa đạm, tăng cường bón phân hữu cơ và các chất trung vi lượng cần thiết để tăng sức đề kháng cho cây.